مواجهه با تکنولوژی: تأملی بر دیدگاه های نظری و تجارب ایرانی

در حال حاضر تکنولوژی، به جزء جدایی‌ناپذیری از هستی اجتماعی انسان‌ها مبدل شده و مهم‌ترین عامل دگرگونی اجتماعی جوامع است. بااین‌حال جوامع مختلف با توجه به قابلیت-های فرهنگی خود واکنش‌های متفاوتی در قبال تکنولوژی داشته‌اند. برخی با درک صحیح ماهیت و اهمیت تکنولوژی مدرن، از آن به‌مثابه فرصتی بی‌نظیر برای پیشرفت خود بهره‌برداری کرده‌اند و برخی دیگر به‌صورت اقتضایی و نسنجیده به ورود تکنولوژی دست‌زده و با پیامدهای فرهنگی عدیده آن دست به گریبان‌اند. سؤال محوری مقاله این است که مواجهه ما با تکنولوژی چگونه بوده و چه تحلیل‌ها و چاره‌جویی‌هایی از سوی اندیشمندان ما در این خصوص ارائه‌شده است؟ برای پاسخ شایسته به این سؤال ابتدا دیدگاه‌های مختلف درباره تکنولوژی طرح و نقاط قوت و ضعف هر یک از آن‌ها به‌تفصیل مورد واکاوی قرار گرفت. سپس از منظر تاریخی، فلسفی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تلاش شد نحوه مواجهه جامعه ما با تکنولوژی مدرن تحلیل شود. نتایج نشان می‌دهد که در کنار برخورد دوگانه و پارادوکسیکال با تکنولوژی در جامعه ما، تلاش‌های نظام‌مندی برای فهم پروبلماتیک تکنولوژی نیز صورت نگرفته است.